اعتدال؛عدالت وآزادی

مقدمه

واژه ها واصطلاحات بویژه آنهایی که در عرصه سیاست کاربرد پیدا می کنند، عموما معنایی فراتر از خود می یابند. این موضوع زمانی واجد پیچیدگی وسیالیت بیشتری می شود که در فرایندهای سیاسی تبدیل به پارادایم گردند.از طرفی برای مدتی ذیل آن پارادایم اصلی خرده پارادایم هایی شکل گرفته ومعنا ومفهومی متناسب با آن می یابند.البته برای شکل گیری این گفتمانها و فهم بهتر آن ، پیدایی ، شکل گیری وشناخت پادگفتمانها نیز حائز اهمیت بسیاری خواهد بود.برای مثال در سالهای اخیر در ایران، واژه ها و اصطلاحاتی چون اصلاحات(Reform) و محافظه کاری( Conservatism) معنایی فراتر از خود پیدا کرده اند و باید آنها را در قالب یک پاردایم فکری وسیاسی مورد مطالعه وبررسی قرار داد.واژه واصطلاح اعتدال (Moderation) نیز بر اساس همین نگاه باید مورد واکاوی قرار گیرد.

سنجش گرایش به عدالت و آزادی در جریان‏های فکری ایرانی

با استفاده از مدل Political Compass

چکیده

گرایش فکری احزاب و جریان‏های سیاسی مختلف تعیین کننده تصمیمات و اقدامات آن‏ها در حوزه‏های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. در ایران نیز با مشخص کردن جهت‏گیری سیاسی و گرایش فکری  احزاب و جریان‏های سیاسی می‏توان نوع تصمیم‏گیری و تصمیم‏سازی آن‏ها را تجزیه و تحلیل کرد و مهمتر آنکه به ماهیت دولتها پی برد. این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این سوال است که جریان سیاسی اصلاح طلب در ایران دارای چه گرایش فکری است. نتایج حاصل از این پژوهش که با روش پیمایشی به انجام رسیده است و با استفاده از مدلPolitical Compass و نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شده است، نشان می‏دهد که گرایش فکری جامعه آماری این پژوهش در محدوده چپ دموکراتیک یا سوسیال دموکراسی قرار دارد. آنالیزه اطلاعات حاصل از پرسشنامه‏ها نشان می‏دهد که این فعالان سیاسی دارای انسجام فکری قابل توجهی هستند. همچنین انجام آزمون t با دو متغییر مستقل نشان می‏دهد که میانگین پاسخ‏های دو گروه خانم‏ها و آقایان اصلاح طلب تفاوت معناداری با یکدیگر ندارند. بنابراین عامل جنسیت تاثیر در تفاوت گرایش فکری اعضای این جریان سیاسی ندارد؛ اما انجام این آزمون برای دو گروه روحانیون و غیرروحانیون اصلاح طلب نشان می‏دهد که علی رغم انسجام کلی، میانگین پاسخ‏های این دو گروه تفاوت معناداری با یکدیگر دارند. بنابراین حوزی بودن در تفاوت گرایش فکری اعضای جریان سیاسی اصلاحات تاثیرگذار است.

احراز صلاحیت یا احراز شرایط؟

"انتخابات و نظارت شورای نگهبان"

دکتر جواد اطاعت

منتشر شده در ماهنامه چشم انداز اردیبهشت 1396

مقدمه

نظارت از جمله اموری است که در همه جنبه های اجرایی و در همه کشورها مد نظر قرار می‌گیرد. وقتی‌ مسؤولیتی‌ به‌ فرد یا جمعی‌ محول‌ می شود، به منظور حسن‌ انجام‌ آن‌ ، لازم است فرآیند اجرای‌ کار، توسط نهاد ناظر، تحت نظارت‌ قرار گیرد. مبحث‌ انتخابات‌ که‌ موضوعی‌ مهم‌ برای‌ افراد، جریانهای سیاسی‌ و سرنوشت‌ کشور می‌باشد از حساسیت‌ ویژه‌ای‌ برخوردار است‌ و بطریق‌ اولی‌ باید نهادی‌ بر حسن‌ اجرای‌ انتخابات‌ نظارت‌ کند. این موضوع اختصاص‌ به‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌ ندارد و در همه‌ کشورها اصل‌ نظارت‌ اعمال‌ می شود. برای‌ مثال‌ در قانون‌ اساسی‌ فرانسه‌، شورای قانون اساسی، در ترکیه، آلمان و روسیه دادگاه قانون اساسی، در آمریکا، مجلس نمایندگان و در انگلستان مجلس عوام، همانند شورای نگهبان وظیفه نظارتی انتخابات را برعهده دارند. 

جواد اطاعت در گفت و گوی تفصیلی با جماران؛

چرا روحانی در مناظره های 92 پیروز شد؟/از عصبانی شدن جامعه ایران نگرانم. دلایل قدرت گرفتن راست افراطی در غرب. "تحقیر اجتماعی" زمینه ساز ظهور پوپولیسم.از مناظره با احمدی نژاد استقبال می کنم. برای جلوگیری از برخورد با غرب باید فردی عقل گرا در ایران به قدرت برسد.

فرهاد فتحی-جماران: جواد اطاعت را بیشتر با مناظره ای که در اواخر دی ماه سال 88 با علیرضا زاکانی در تلویزیون انجام داد می شناسیم، مناظره ای که وی در آن حرف دل بخش هایی از جامعه را با زبانی صریح بیان کرد و به همین دلیل این برنامه بیننده میلیونی یافت. در این گفت و گو دانشیار علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی به سوالات جماران پاسخ می دهند.

اصل گفت و گوی با دکتر اطاعت در خصوص انتخابات آمریکا و قدرت گرفتن راست افراطی در جهان است که وی به طور دقیق و علمی موضوع را از منظر جامعه شناسی سیاسی مورد برسی قرار می دهد و در بین صحبت ها مقایسه ای  نیز با جامعه و سیاست در ایران صورت می گیرد. البته در پایان اطاعت بر اساس تاریخ روابط ایران و آمریکا و با توجه به تیم جدیدی که در آمریکا روی کار آمده است، توضیح می دهد که در ایران بهتر است چه تفکری حاکم باشد.

دغدغه اش، تولید ثروت بود

توسعه آمرانه، تقدم و تاخر توسعه سیاسی و اقتصادی و ارزیابی الگوی هاشمی رفسنجانی

گفتگوی جواد اطاعت با ماهنامه مهرنامه شماره 51 ( اسفند 1395)

محمد جواد روح؛ درحالیکه عموما از الگوی توسعه چین به عنوان الگویی اقتدارگرایانه به توسعه یاد میشود،دکتر جواد اطاعت، دانشیار علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی، روایتی متفاوت از " اقتدار گرایی چینی" ارائه می دهد. او به سفر خود به چین اشاره می کند و می گوید گرچه در سرزمین اژدهای زرداز ساختار دموکراتیک خبری نیست؛ اما درون حزب کمونیست رقابت وجود دارد و کسانی در سلسله مراتب قدرت بالا می آیند که از لیاقت، توانمندی و شایستگی برخوردارند و حزب کمونیست چین به شدت مدرنایز شده به گونه ای که تصمیم سازی ها و تصمیم گیری ها با نگاه پیچیده علمی و بر اساس مصالح و منافع ملی توسط نخبگان حاکم اتخاذ میشود.او در ارزیابی انتقادی کارنامه هاشمی رفسنجانی از منظری تئوریک هم صریح سخن گفته و بر خلاف عموم اصلاح طلبان از مصلحت سنجی و سکوت درباره فراز و فرود تجربه هاشمی خوداری کرده است.

دونالد ترامپ، جامعه توده ای و پوپولیسم در ایالات متحده امریکا

منتشر شده در سالنامه شرق 1395

جواد اطاعت دانشیار علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

در سال 2016 مهمترین رخداد سیاسی جهان پیروزی دونالد ترامپ با رویکردهای پوپولیستی در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده امریکا در یک جامعه مدنی ریشه دار بود. این انتخابات باعث شد ، بر خلاف انتظار، دونالد ترامپ با اخذ اکثریت آرای الکترال به عنوان چهل و پنجمین رئیس جمهور راهی کاخ سفید شود. سوال این است که چرا ترامپ در یک جامعه مدنی قدرتمند با شعارهای پوپولیستی به پیروزی رسید؟ آیا پوپولیسم که محصول و خروجی کشورهای در حال گذار از سنت به مدرنیسم می باشد، در یک جامعه مدرن هم امکان تحقق دارد؟